 |
|
|
 |
 |
Ад рамана да кінафільма : героі Мележа на экране
- Подробности
- Создано 18.10.2011 08:43
Аддзел беларускай літаратуры прадстаўляе дзясятую выставу з цыкла "А на зямлі яго не згасне след", прысвечанага 90-годдзю з дня нараджэння вядомага пісьменніка-раманіста І. П. Мележа. Выстава будзе дзейнічаць з 18 кастрычніка па 18 лістапада пад назвай "Ад рамана да кінафільма : героі Мележа на экране".
"Палеская хроніка" была і застаецца адным з вызначальных твораў беларускай літаратуры, разам з якім і Іван Мележ "пераступіў у новае стагоддзе", як слушна заўважыла Алена Васілевіч. Твор будуць чытаць і перачытваць, нягледзячы на агульнае зніжэнне цікавасці да літаратуры, бо ён – адзін з найлепшых узораў сусветнай культуры. Магчыма, з'явяцца новыя музычныя, сцэнічныя ўвасабленні, хоць і цяпер зроблена ўжо нямала. 1965 год – на Беларускім тэлебачанні створаны тэлеспектаклі паводле раманаў "Людзі на балоце" і "Подых навальніцы"; 1966 г. – у тэатры імя Я. Купалы рэжысёр Б. Эрын паставіў інсцэніроўку Т. Абакумоўскай і З. Браварскай паводле рамана "Людзі на балоце" (у 1970 годзе яе паставіў таксама народны тэатр у Мазыры); 1978 г. – інсцэніроўка І. Папова паводле "Подыху навальніцы" ў Гомельскім абласным тэатры і мінскім Тэатры юнага гледача; 1979 г. – тэлеспектакль Беларускага тэлебачання "Завеі, снежань" (аўтары сцэнара В. Нікіфаровіч і У. Забэла) і г.д.
І ўсё ж галоўным увасабленнем "Палескай хронікі" застаецца яе экранізацыя. Аўтар сцэнара і рэжысёр Віктар Тураў прызнаваўся : ""Палеская хроніка" Івана Мележа доўгія гады была для мяне тым жаданым і заманлівым творам, які дазволіў бы ажыццявіць мару – расказаць з экрана пра душэўнае багацце, мудрасць і працавітасць, паэтычнасць і прыгажосць беларускага народа". І рэжысёр блісуча ажыццявіў сваю мару. Двухсерыйны фільм "Людзі на балоце" адзначаны галоўным прызам XV Усесаюзнага фестывалю ў Таліне і прызам за найлепшы акцёрскі ансамбль у Карлавых Варах, Алена Барзова – выканаўца ролі Ганны – атрымала ў Таліне прыз за найлепшую жаночую ролю, і, вядома, самая галоўная ўзнагарода – Дзяржаўная прэмія СССР (1984).
Для наведвальнікаў бібліятэкі аддзел беларускай літаратуры падрыхтаваў экспазіцыю пад назвай "Ад рамана да кінафільма : героі Мележа на экране", якая будзе дзейнічаць з 18 кастрычніка па 18 лістапада, і аднайменны бібліяграфічны спіс літаратуры, які адлюстроўвае яе змест.
Прапануем кароткі агляд выбраных кніг і паўнатэкставы варыянт некаторых артыкулаў з перыядычных выданняў.
 |
Бондарава, Е. Л. Кінематограф і літаратура : творы беларускіх пісьменнікаў на экране / Е. Л. Бондарава. — Мн. : Універсітэцкае, 1993. — 175 с. У кнізе даследуюцца прынцыпы і формы трансфармацыі літаратурных вобразаў у кінематаграфічныя. Аўтар засяроджвае ўвагу на экранізацыях твораў Я. Купалы, Я. Коласа, К. Крапівы, І. Мележа, В. Быкава, І. Шамякіна і інш. вядомых беларускіх пісьменнікаў. Манаграфія прызначана для студэнтаў і выкладчыкаў ВНУ, журналістаў, дзеячаў кінамастацтва, кінакрытыкаў і аматараў кіно. |
 |
Гісторыя кінамастацтва Беларусі : у 4 т. / навук. рэд. В. Ф. Нячай. — Мн. : Бел. навука, 2004. — Т. 3. Тэлевизийнае кино : 1956—2002 гг. — 374 с. Кніга з’яўляецца трэцяй часткай чатырохтомнай працы і прысвечана беларускаму мастацкаму і дакументальнаму тэлевізійнаму кіно, творчасці яго вядучых майстроў. Значная ўвага ўдзелена разгляду тэлекіно ў кантэксце мастацкай культуры і літаратуры Беларусі. Чытач даведаецца аб гісторыі ўзнікнення і развіцця беларускага мастацкага і дакументальнага кіно, убачыць праяўленне ў ім ментальнасці беларусаў, яго сувязі з агульнымі працэсамі ў духоўным жыцці народа, з адлюстраваннем у кіно вобразаў прыроды, тэм гісторыі і культуры. У праблемна-тэматычных главах разглядаюцца такія важныя аспекты, як тэлеэкран і духоўны вопыт вайны, аднаўленне гістарычнай памяці ў тэлефільмах, вобразы мастакоў на тэлеэкране, асаблівасці прачытання літаратурнай спадчыны ў тэлефільмах, дзіцячае кіно Беларусі, эвалюцыя жанраў і стыляў у тэлевізійным мастацкім і дакументальным фільме, развіццё беларускага тэлетэатра як віда тэлевізійнага кіно. Разлічана на шырокае кола чытачоў. |
 |
Все белорусские фильмы : каталог-справочник : в 2 т. / авт.-сост. И. Авдеев, Л. Зайцева; науч. Ред. А. В. Красинский. — Мн. : Бел. навука, 2000. — Т. 2. Игровое кино (1971—1983). — 299 с. : ил. Данное издание является продолжением истории белорусского кино в фактах. Второй том включает полное фильмографическое описание белорусских игровых фильмов, созданных (в том числе и для телевидения) на киностудии «Беларусьфильм» в 1971—1983 гг., а также другие разнообразные сведения о них. Каталог-справочник является ценным подспорьем всем, кто интересуется историей национальной культуры, занимается её популяризацией. |
ЛИТЕРАТУРА
1. Алексеев, М. Н. Экран – это жизнь / Михаил Алексеев ; ред. Э. П. Болгарина ; худож. А. И. Юркевич. — М. : Всесоюзное бюро пропаганды киноискусства, 1985. — 79 с. : ил.
2. Арлова, Т. Куранёўцы на тэлеэкране / Т. Арлова // Літаратура і мастацтва. — 1966. — 7 чэрвеня. — С. 3.
3. Бекарэвіч, Г. Яшчэ адна сустрэча / Генадзь Бакарэвіч // Літаратура і мастацтва. — 1981. — 4 верасня. — С. 11.
4. Бондарава, Е. Ад рамана да кінафільма : героі Івана Мележа на экране / Ефрасіння Бондарава // Літаратура і мастацтва. — 1981. — 4 верасня. — С. 10—11.
5. Бондарава, Е. Л. І край, і людзі, сэрцу любыя : героі “Палескай хронікі” перад кінааб’ектывам // Кінематограф і літаратура : творы беларускіх пісьменнікаў на экране / Е. Л. Бондарава. — Мн. : Універсітэцкае, 1993. — С. 54—68.
6. Бондарева, Е. К глубинам народной жизни : “Полесская хроника” : особенности экранизации / Ефросинья Бондарева // Неман. — 1984. — № 2. — С. 156—163.
7. Бондарева, Е. Преодоление : сценарий – режиссура – фильм / Ефросинья Бондарева // Неман. — 1982. — № 4. — С. 149—155.
8. Васількевіч, А. Пачатак новага жыцця / А. Васількевіч // Чырвоная змена. — 1982. — 6 красавіка. — С. 4.
9. Все белорусские фильмы : каталог-справочник : в 2 т. / авт.-сост. И. Авдеев, Л. Зайцева ; науч. ред. А. В. Красинский. — Мн. : Бел. навука, 2000. — Т. 2. Игровое кино (1971—1983). — 299 с. : ил.
10. Высокі, Я. На экране – людзі палескай вёскі / Я. Высокі // Настаўніцкая газета. — 1982. — 15 мая. — С. 4.
11. Гісторыя кінамастацтва Беларусі : у 4 т. / Г. В. Ратнікаў, А. А. Карпілава, А. В. Красінскі. — Мн. : Беларуская навука, 2002. — Т. 2. 1960—1985 гг. — 372 с.
12. Гісторыя кінамастацтва Беларусі : у 4 т. / навук. рэд. В. Ф. Нячай. — Мн. : Беларуская навука, 2004. — Т. 3. Тэлевізійнае кіно : 1956—2002 гг. — 374 с.
13. Зайцава, Л. “Куды вядуць шляхі?..” / Ларыса Зайцава // Культура. — 1996. — 21—27 лютага. — С. 5.
14. Клімковіч, С. Проза на тэлеэкране : тэлеспектакль Беларускага тэлебачання “Завеі, снежань” / Святлана Клімковіч // Літаратура і мастацтва. — 1979. — 20 ліпеня. — С. 12.
15. Крупеня, Я. Знаёмцеся : Алена Барзова : аб выканаўцы ролі Ганны Чарнушкі ў кінаэпапеі “Палеская хроніка” / Я. Крупеня // Работніца і сялянка. — 1982. — № 10. — С. 14—15.
16. Нікіфаровіч, В. У пошуках сваёй спецыфікі : творы беларускіх пісьменнікаў на тэлеэкране / Ванкрэм Нікіфаровіч // Беларусь. — 1981. — № 4. — С. 26—27, 32.
17. Нячай, В. Іван Мележ і экран / Вольга Нячай // Беларуская мова і літаратура ў школе. — 1991. — № 2. — С. 65—70.
18. Павлючик, Л. Кинопоэма о Полесье : на соискание Государственной премии СССР / Леонид Павлючик // Правда. — 1983. — 24 августа. — С. 3.
19. Саламевіч, В. Неаднойчы ўганараваная : пра “Палескую хроніку” Івана Мележа / Вераніка Саламевіч // Роднае слова. — 2001. — № 2. — С. 82.
20. Сохар, Ю. Радыётэатр заваёўвае аўдыторыю / Юрый Сохар // Звязда. — 1976. — 20 жніўня. — С. 4.
