Віцебская вобласць: культура рэгіёна

Подробности

Создано 17.10.2018 08:30

Культура Віцебшчыны прадстаўлена значнай колькасцю розных тыпаў устаноў: Нацыянальны дзяржаўны акадэмічны драматычны тэатр імя Я. Коласа, абласная філармонія, Беларускі тэатр «Лялька», 510 бібліятэк, 447 клубных устаноў, 28 музеяў, 61 дзіцячая школа мастацтваў, 2 музычныя каледжы, 1 каледж культуры і мастацтваў. Створаны і працуюць 26 раённых Дамоў рамёстваў. Дамы рамёстваў ёсць у такіх раённых цэнтрах, як Лепель, Паставы, Шаркаўшчына, Шуміліна, Глыбокае, Докшыцы, Полацк і іншых.

Сярод названых устаноў культуры асобнае месца займае Нацыянальны дзяржаўны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа. Ён адчыніўся ў Віцебску ў 1926 годзе. Тэатр не аднойчы выязджаў на гастролі і фестывалі ў Італію, Польшчу, Францыю, Малдову, Літву, ЗША, Турцыю, Украіну, Расію. На ліку гэтага калектыву шмат узнагарод. Народная артыстка Беларусі Святлана Акружная і артыстка Галіна Бука ўдастоены дыпломаў «За лепшае выкананне жаночай ролі», заслужаны артыст Беларусі Баляслаў Сяўко – дыплома «За лепшае выкананне мужчынскай ролі». Высокія ўзнагароды маюць і іншыя творчыя работнікі.

Беларускі тэатр «Лялька» – заслужаны калектыў Рэспублікі Беларусь. У яго рэпертуары больш за 30 спектакляў для дзяцей рознага ўзросту і для дарослага гледача. Усе пастаноўкі – на беларускай мове. Трупа прыняла ўдзел у шматлікіх прэстыжных міжнародных фестывалях, яго работа адзначана ўзнагародамі фестываляў у Югаславіі, Харватыі, Украіне.

Артысты тэатра неаднаразова ўзнагароджваліся прызамі і прэміямі Саюза тэатральных дзеячоў Беларусі. У 2005 г. прыз «Крышталёвы анёл» уручаны артысту тэатра Ю. Франкову за яркае творчае жыццё ў мастацтве.

Вялікай папулярнасцю ў знатакоў мастацтва карыстаецца абласная філармонія. У яе склад уваходзяць актэт балалаек «Віцебскія віртуозы», ансамбль танца, музыкі і песні «Талака», сімфанічны аркестр і салісты-вакалісты.

Развіваць інтэлектуальны патэнцыял жыхароў Віцебскай вобласці прызваны і бібліятэкі. У іх фондах знаходзіцца 7,687 тыс. экзэмпляраў кніг і часопісаў. Буйнейшыя з бібліятэк вобласці – Віцебская абласная бібліятэка імя У. І. Леніна і Віцебская цэнтральная гарадская бібліятэка імя М. Горкага. Многія бібліятэкі камп'ютарызаваны.

Амаль ва ўсіх раёнах маюцца музеі. Буйнейшыя з іх – Бешанковічскі гісторыка-краязнаўчы музей, Віцебскі абласны краязнаўчы музей, Віцебскі абласны музей Героя Савецкага Саюза М. Ф. Шмырова, Віцебскі музей воінаў-інтэрнацыяналістаў, Віцебскі раённы гісторыка-краязнаўчы музей, Лепельскі раённы краязнаўчы музей, Пастаўскі краязнаўчы музей, Полацкі краязнаўчы музей, Ушацкі музей народнай славы імя У. В. Лабанка, Чашніцкі гістарычны музей, Браслаўскае раённае аб'яднанне музеяў, Шумілінскі гісторыка-краязнаўчы музей, музейны комплекс «Гісторыя і культура Аршаншчыны», музей Я. Купалы «Ляўкі», музей-сядзіба І. Я. Рэпіна «Здраўнёва» і іншыя.

У 2001 г. адчыніў свае дзверы Талачынскі гісторыка-краязнаўчы музей з экспанатамі XII ст. У 2003 г. да дня 60-годдзя вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў пры ўдзеле ветэранаў – вызваліцеляў раёна быў урачыста адчынены Лёзненскі ваенна-гістарычны музей.

Лідэрам у развіцці музейнай справы на Віцебшчыне з'яўляецца Нацыянальны полацкі гісторыка-культурны музей-запаведнік, які ўяўляе сабой унікальную гістарычную тэрыторыю, дзе помнікі ахоўваюцца, вывучаюцца, рэстаўрыруюцца і прыстасоўваюцца пад музейныя экспазіцыі.

Поруч з адзіным у рэспубліцы Дзіцячым музеем у Полацку ў пачатку XXI ст. у Віцебскай вобласці адчынілі дзверы для наведвальнікаў мемарыяльныя музеі Уладзіміра Караткевіча ў Оршы і Васіля Быкава ва Ушацкім раёне, а таксама Дом-музей Марка Шагала ў Віцебску.

На Віцебшчыне працуе значная колькасць клубных устаноў, пры якіх дзейнічаюць звыш 3 тысяч творчых калектываў. Ганаровае званне «Заслужаны аматарскі калектыў Рэспублікі Беларусь» маюць 13, са званнем «народны» і «узорны» – 551 калектыў. Заслужанымі сталі харэаграфічны ансамбль «Зорка» і ансамбль танца «Лявоніха» Цэнтра культуры «Віцебск», ансамбль класічнага танца «Піруэт» школы мастацтваў № 1 г. Віцебска, тэатр «Пілігрым» Полацкага ГДК, фальклорны ансамбль «Паазер'е» выкладчыкаў Пастаўскай дзіцячай школы мастацтваў, тэатр танца «Прэм'ер-спанайд» Палаца культуры ААТ «Полацк-Шкловалакно». Сярод найбольш вядомых народных калектываў – фальклорны калектыў «Голас спадчыны» Багатырскага СДК, Глыбоцкі народны тэатр фальклору «Цярэшка», народны фальклорны клуб «Кругаверць» Лепельскага РДК. З найбольш вядомых калектываў са званнем «узорны» выдзяляюцца дзіцячы ансамбль народнай музыкі «Таўкачыкі» Полацкай дзіцячай школы мастацтваў, ансамбль народнай музыкі «Жалейка» Віцебскага цэнтра народных рамёстваў і мастацтваў «Задзвінне» і іншыя.

Традыцыйным стала правядзенне на Віцебшчыне такіх мерапрыемстваў, як Міжнародны фестываль мастацтваў «Славянскі базар у Віцебску», Міжнародны музычны фестываль імя І. І. Салярцінскага, Міжнародны фестываль сучаснай харэаграфіі (г. Віцебск), фестываль народнай музыкі «Звіняць цымбалы і гармонік» у Паставах, арганнай музыкі «Званы Сафіі» у Полацку, песні і музыкі «Дняпроўскія галасы ў Дуброўне», абласны фестываль аўтарскай песні «Віцебскі лістапад». У Віцебску праходзяць дзіцячы плэнер імя І. Я. Рэпіна і Шагалаўскі плэнер.

У 2017 г. у рамках Міжнароднага фестывалю мастацтваў «Славянскі базар у Віцебску» прайшоў першы Міжнародны конкурс барабаншчыц і мажарэтак.

У Віцебскай вобласці ў сферы культуры дзейнасць ажыццяўляюць 969 устаноў культуры і адукацыі ў сферы культуры, у якіх працуюць 7,9 тысяч чалавек.

У бягучым годзе на Віцебшчыне праведзена звыш 90 тысяч масавых мерапрыемстваў, у тым ліку 5 міжнародных фестываляў, 1 рэспубліканскі, 26 абласных. Устаноўлена культурнае супрацоўніцтва з 41 краінай.

	Мой регион – Витебская область : [монография] / Р. Я. Костерова [и др.] ; под ред. Р. Я. Костеровой. – Витебск : ВГТУ, 2005. – 202 с. В монографии рассматриваются цели региональной политики, особенности и условия функционирования народнохозяйственного комплекса области, основные направления повышения конкурентоспособности региона.
	Статистический ежегодник Витебской области, 2017 : [стат. сборник] / редкол.: Ю. И. Москалев [и др.]. – Витебск : Главное стат. управление Витебской области, 2017. – 472 с. Издание содержит статистические данные о социально-экономическом положении Витебской области в 2016 году в сравнении с предыдущими годами.
	Регион. Витебская область. Время действий и преобразований : фотоальбом = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations : photo album / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко ; фото В. С. Стрелковский, А. В. Кушнер. – Минск : Междунар. центр интеграц. информации ; Обществ. пресс-центр Дома прессы, 2006. – 192 с.: ил. Книга представляет собой один из фотоальбомов серии «Регион», которая освещает социально-экономическое развитие всех областей Республики Беларусь и ее столицы за последние годы. Фотоальбом о Витебской области рассказывает читателю об основных направлениях социально-экономического развития региона. Она, как и вся серия, построена на мощном изобразительном ряде, наглядно иллюстрирующем текст.
	Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.] / рэдкал.: Т. У. Бялова [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2011. – Т. 2 : Б–Г. – 704 с. : іл. Выданне ўяўляе сабой сучасны ўніверсальны даведнік па тэарэтычных аспектах гісторыі культуры, культуралогіі, эстэтыкі, літаратура- і мовазнаўства, мастацтвазнаўства, па канкрэтных пытаннях развіцця літаратуры, кнігадрукавання, перыядычнага друку, выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, архітэктуры, музыкі, тэатра, кіно, цырка, эстрады, тэле- і радыёмастацтва, а таксама антрапалогіі, этналогіі, археалогіі.
	Памяць: Віцебскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: А. П. Красоўскі [і інш.] ; уклад. У. І. Мезенцаў ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : Мастацкая літаратура, 2004. – 772 с. : іл. У выданні на падставе архіўных дакументаў і матэрыялаў, артыкулаў, біяграфічных нарысаў, успамінаў непасрэдных удзельнікаў падзей расказваецца аб гісторыі Віцебскага раёна ад старажытнасці да нашых дзён, аб вядомых нашых земляках.
	Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн, 2006. – Т. 2 : А–Герань.– 912 с.: илл. Издание содержит разнообразную информацию о настоящем и прошлом Беларуси, ее природе, экономике, культуре, истории, литературе, науке, технике, искусстве, народном творчестве. Оно знакомит читателей с новым поколением политиков, общественных и военных деятелей, видными учеными, хозяйственными руководителями, работниками культуры Республики Беларусь.

ЛІТАРАТУРА

1. А в это время в библиотеке... / подгот. В. Александрова // Дняпроўская праўда (Дуброўна). – 2013. – 26 студз. – С. 4.

2. Азевіч, І. Названы лепшыя лялечнікі мінулага сезона / І. Азевіч // Витьбичи. – 2014. – 2 окт. – С. 2.

3. Альшэўская, Т. Аматарскі тэатр / Т. Альшэўская // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2013. – 10 крас. – С. 5.

4. Андрэйчык, К. В. Трансляцыя гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі ў дзейнасці публічных бібліятэк на прыкладзе Віцебскай вобласці / К. В. Андрэйчык // Вестник Полоцкого государственного университета. Серия A, Гуманитарные науки. – 2018. – № 1. – С. 104–109.

5. Багдановіч, Э. Аб'яднала Беларусь! / Э. Багдановіч // Витьбичи. – 2011. – 20 сент. – С. 1, 4.

6. Басс, Р. Не юбилейный, но масштабный / Р. Басс // Витьбичи. – 2012. – 12 июля. – С. V.

7. Барыла, А. Асяродак народных традыцый у Германавічах / А. Барыла // Кліч Радзімы (Шаркаўшчына). – 2009. – 10 кастр. – С. 2.

8. Бельская, І. Складнікі шчасця / І. Бельская // Культура. – 2016. – 9 крас. – С. 13.

9. Бобрович, Н. А. Художественное наследие и традиции народной культуры Витебщины в Центре народных ремесел и искусств «Задвинье» / Н. А. Бобрович // Мир вокруг нас (Витебск). – 2010. – № 14 (янв.). – С. 54–57.

10. Будкевич, М. «На легендарной сцене» / М. Будкевич // Витьбичи. – 2014. – 15 нояб. – С. 16.

11. Буракова, Т. «Встреча друзей» / Т. Буракова // Голас Сенненшчыны. – 2016. – 13 лют. – С. 4.

12. Васілевіч, К. Заліхвацкі дзянёк! / К. Васілевіч // Витебские вести. – 2017. – 20 июля. – С. 22.

13. Жыгуноў, А. Зіхаценне маляваных зорак / А. Жыгуноў // Народная газета. – 2017. – 26 мая. – С. 18.

14. Ивченко, Л. Из красок и цветочных лепестков / Л. Ивченко // Віцебскі рабочы. – 2012. – 14 ліп. – С. 8.

15. Крупица, Н. В формате успеха / Н. Крупица // Витьбичи. – 2015. – 23 июня. – С. IV–V.

16. Крупица, Н. С национальным колоритом / Н. Крупица // Віцьбічы = Витьбичи. – 2017. – 9 нояб. – С. I.

17. Крупица, Н. «Я не вершина пирамиды...» / Н. Крупица // Витьбичи. – 2014. – 30 янв. – С. IV–V.

18. Крупица, Н. Творческие задачи всегда по плечу / Н. Крупица // Витьбичи. – 2012. – 16 окт. – С. 2.

19. Крупица, Н. Снова хочется в Полоцк / Н. Крупица // Витьбичи. – 2013. – 23 февр. – С. 5.

20. Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.] / рэдкал.: Т. У. Бялова [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2011. – Т. 2 : Б–Г. – 704 с. : іл.

21. Курыловіч, П. Звіняць цымбалы, гармонік грае... / П. Курыловіч // Витьбичи. – 2013. – 11 июня. – С. 1.

22. Лялькіна, А. Майстры з «Вытокаў» / А. Лялькіна // Культура. – 2016. – 21 мая. – С. 10.

23. Регион. Витебская область. Время действий и преобразований : фотоальбом = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations : photo album / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко ; фото В. С. Стрелковский, А. В. Кушнер. – Минск : Междунар. центр интеграц. информации ; Обществ. пресс-центр Дома прессы, 2006. – 192 с.: ил.

• < Назад
• Вперёд >